Interview mit Peter Waldmann und Mustafa Cimşit auf Deutschland.de

Mustafa Cimşit: “When I first met Peter, he was the chairman of the Jewish communities in Rhineland-Palatinate. Later I asked him to help me set up the Shura Muslim state association. That is how we became friends. At some point we had the idea of institutionalising our exchange. This is why we established the Jüdisch-Muslimisches Bildungswerk Maimonides (the Maimonides Jewish-Muslim Educational Institute) in 2019 – named after the Jewish philosopher and doctor from Córdoba, a perfect example of Jewish-Muslim relations in history. One of our first projects is entitled ‘Couragiert – Gemeinsam gegen Antisemitismus und Islamfeindlichkeit’ (Courage – Together against anti-Semitism and Islamophobia). We want to train key representatives of Jewish and Muslim communities to become ‘Couragiert trainers’. One aspect of this is the culture of memory. This involves the dark chapters of history, but also raises questions such as: Where have Jews and Muslims worked together? And what impact did this have on European enlightenment?”

Peter Waldmann: “One day Mustafa had the idea of introducing me to Muslim communities. During the conversations I noticed that initial shyness quickly gave way to openness. I realised that we need to create communicative spaces in order to overcome prejudices. This is exactly what we are doing with the educational institute. Alongside ‘Couragiert’, we are developing another project: within the framework of ‘1,700 years of Jewish life in Germany’ we plan to tell untold stories. These 1,700 years are also characterised by the relationship between Jews in Germany and the Muslim world. This is evident for example in the synagogues of the nineteenth century, which were often built in the Moorish style. What is more, until 1933 more than one in five chairs in Oriental studies in Germany were occupied by Jews. We do not wish to pretend that the relationship has always been perfect. However, we do want to show that it is a special relationship that has changed frequently, and can also change again. The culture of memory plays a crucial role in this: How is a culture of memory possible in a multicultural society in 2021? We intend to develop concepts for this.”

Mustafa Cimşit : « Lorsque j’ai fait la connaissance de Peter, il était le président des communautés juives de Rhénanie-Palatinat. Par la suite, je lui ai demandé de m’aider dans l’établissement de l’assemblée de la communauté musulmane du Land, ” Schura “. C’est ainsi que nous sommes devenus amis. A un moment donné, est née l’idée d’institutionnaliser notre échange. C’est pourquoi, en 2019, nous avons créé l’organisation éducative judéo-musulmane Maimonïde – du nom du philosophe et médecin juif de Cordoue, exemple par excellence des relations judéo-musulmanes dans l’histoire. L’un de nos premiers projets s’intitule ” Couragiert – Gemeinsam gegen Antisemitismus und Islamfeindlichkeit ” (Avec courage – ensemble contre l’antisémitisme et l’islamophobie). Nous voulons, dans les communautés et institutions juives et musulmanes, former des multiplicateurs en tant que  ” entraîneurs au courage “. Il s’agit également  de culture du souvenir, des chapitres sombres de l’histoire mais aussi de questions telles que : où les juifs et les musulmans ont-ils collaboré ? Et qu’est-ce que cela a signifié pour les Lumières en Europe ? »

Peter Waldmann : « Un jour, Mustafa a eu l’idée de me présenter des communautés musulmanes. Lors d’entretiens, j’ai remarqué que les préjugés faisaient rapidement place à l’ouverture. J’ai compris que nous devions créer des espaces de communication pour surmonter les préjugés. C’est ce que nous faisons avec l’organisation éducative. En plus de ” Couragiert “, nous travaillons sur un autre projet : dans le cadre de la commémoration « 1700 years of jewisch life in Germany »,  nous voulons raconter des histoires inédites. En effet, ces 1700 ans sont aussi marqués par la relation des juifs en Allemagne avec le monde musulman. Cela se voit par exemple sur les synagogues du XIXe siècle qui ont souvent été construites dans un style mauresque. De plus, jusqu’en 1933, plus d’une chaire d’études orientales sur cinq étaient occupée par des juifs. Nous ne voulons pas prétendre que la relation a toujours été au beau fixe. Mais nous voulons montrer qu’il s’agit d’une  relation particulière qui a souvent changé – et qui peut encore le faire. A cet égard, la culture du souvenir peut jouer un rôle déterminant : comment une culture du souvenir est-elle possible au sein de la société multiculturelle de 2021 ?  Nous voulons développer des concepts pour cela. »

Mustafa Cimşit: “Peter’le tanıştığımda, kendisi Renanya-Palatina eyaletindeki Yahudi cemaatlerinin başkanıydı. Daha sonraları ondan Müslümanların eyalet federasyonu Shura’yı kurmamda bana yardımcı olmasını rica ettim. Böylece arkadaş olduk. Günlerden bir gün aramızdaki görüş alışverişini  kurumsallaştırma düşüncesi ortaya çıktı. Bu nedenle tarihteki Yahudi-Müslüman ilişkilerinin örnek kişisi, Córdobalı Yahudi filozof ve tıp bilimcisinin adını verdiğimiz Yahudi-Müslüman Eğitim Merkezi Maimonides‘i kurduk. İlk projelerimizden biri, ‘Cesurca – Antisemitizme ve İslam Düşmanlığına Karşı Birlikte’ başlığını taşıyor. Yahudi ve Müslüman cemaat ve kuruluşlarındaki multiplikatörleri ‚cesaret antrenörleri‘ olarak eğitmek istiyoruz. Burada konu edilen şey, hatırlama kültürü. Tarihin karanlık dönemlerinin yanı sıra şu sorulara da eğiliyoruz: “Yahudiler ve Müslümanlar nerelerde iş birliği yaptılar? Ve bunun Avrupa aydınlanması için taşıdığı anlam neydi?”

Peter Waldmann: “Bir gün Mustafa’nın aklına, beni Müslüman cemaate tanıtma fikri geldi. Bu görüşmelerde, sıkılganlığın yerini çabucak samimiyete bıraktığını fark ettim. Zihnimde şu netleşiverdi: Önyargıların üstesinden gelmek için iletişim mekanları oluşturmak zorundayız. Eğitim merkezimizle işte bunu hayata geçiriyoruz. ‘Cesurca‘nın yanı sıra bir proje üzerinde daha çalışıyoruz: Almanya’daki Yahudi Yaşamının 1700 Yılı’ kapsamında anlatılmamış öyküleri anlatmak istiyoruz. Çünkü bu 1700 yıl, Almanya’daki Yahudilerin İslam dünyasıyla ilişkilerinin damgasını taşıyor. Bunu, örneğin Mağrip tarzında inşa edilmiş 19. yüzyıl sinagoglar örneğinde sıkça görüyoruz. Bir de, 1933 yılına kadar Almanya’daki her beş oryantalizm profesörlüğü kürsüsünden en az biri bir Yahudi tarafından yürütülmekteydi. Sanki bu ilişkiler hep süper olagelmiş gibi yapmak istemiyoruz. Ama bunun sıkça değişime uğramış –ve tekrar değişime uğraması mümkün olan- çok özel bir ilişki olduğunu göstermek istiyoruz. Burada hatırlama kültürü belirleyici bir rol oynuyor: 2021 yılının mozaik toplumunda hatırlama kültürü nasıl mümkün? Bu konuda konseptler geliştirmek istiyoruz.”